الگوهای ارتباطی خانواده

روش ها و الگوهای ارتباطی خانواده مانند سایر جنبه های زندگی متغیرند. الگوهای ارتباطی در زمان کودکی تکامل می یابند. سیستم ها و الگوهای ارتباطی خانواده ها می توانند اشکال زیر باشند:

  1. باز: خانواده با سیستم باز ارتباطی دارای تبادل اطلاعاتی بیشتری با محیط خارج است. اشکال این سیستم امکان بروز بروز بی نظمی و هرج و مرج است.
  2. بسته: اعضاء به طور کامل به هم وابسته هستند و به جامعه ی بزرگ تر دسترسی ندارند. معایب این سیستم عبارتند از: غیر فعال شدن خانواده، حل نشدن مشکلات، ایجاد فقر ذهنی و از بین رفتن ابتکارات می شود.

خانواده ای خوب و سالم است که دارای نظام باز و صحیح باشد و اطلاعات وارده را غربال کند.

عوامل مؤثر بر ارتباط در خانواده شامل: سوابق قومی، طبقه اجتماعی و هنجارها و رتبه هر یک از افراد خانواده . بعضی از خانواده ها مشکلات خود را با دوستان و همکاران خود در میان می گذارند در حالی که عده ای دیگر این عمل را پرده دری و نقض حریم شخصی می پندارند. ممکن است این خانواده ها ارجاع به مؤسسه های اجتماعی را نیز نپذیرند.

در بررسی الگوها باید نوع ارتباط بین اعضاء را نیز بررسی نمود. تظاهرات روانی و احساسی همراه با بیان کلامی، اغلب بازگو کننده ی وضع عاطفی اعضا نسبت به یکدیگر و خانواده است.

الگوهای ارتباطی

جهت مطالعه بیشتر درباره موضوعات مرتبط با این مقاله، میتوانید مقالات زیر را مطالعه نمایید.

انواع الگوهای رفتاری والدین با فرزندان

۱.رفتار توأم با توجه افراطی:

محبت بیش از اندازه یا بروز رفتاری که متناسب با سن و شرایط کودک نیست. عدم محبت موجب مشکلات روانی می شود و محبت بیش از اندازه باعث عدم اتکا به نفس، پرخاشگری، عصبانیت و پرتوقع بودن فرزندان می شود و فرزند در مقابل انتقاد، واکنش شدید نشان می دهند. این کودکان به هیچ نوع عدالتی تن در نمی دهند و از نظر او همه ی مردم از جمله والدین به او بدهکارند، می خواهند همان گونه که در خانه فرمانروای مطلق بوده اند در اینجا نیز باشند.کودکان این دستهاسباب بازی ها را انحصارا برای خود می خواهند، در بازی گروهی یا شرکت نمی کنند یا در صورت شرکت در آن مشکلاتی را برای سایر هم بازیان به وجود می آوردند. این کودکان اصولا خود را برتر از دیگران دانسته و نسبت به دیگران بی اعتنا هستند.

۲. رفتار طرد کننده:

رفتاری که باعث شود کودک احساس طرد شدگی کند مانند: مقایسه کردن کودکان با هم بدون توجه به استعدادها و توانایی های هر یک. به طور کلی رفتارهای زیر سبب برانگیخته شدن حس طرد شدگی در کودک می شود:

  1. محبت نکردن
  2. تبعیض قائل بودن
  3. بهانه جویی از کودک
  4. عدم تأیید اعمال او
  5. رفع نیازهای کودک با حالت بی حوصلگی
  6. سرزنش در حضور سایر همسالان

احساس طرد شدگی می تواند سبب کاهش اعتماد به نفس کودک شده و سبب بروز اختلالات رفتاری مانند پرخاشگری، عصیان، خصومت، دزدی، اضطراب، غیر فعال بودن گردد و از دوستان نیز طرد می شود.

۳. کنترل شدید کودک توسط والدین:

ویژگی های این گونه والدین عبارتند از:

  • توقع فرمانبرداری فوری، دقیق و بدون چون و چرا از کودک
  • نداشتن اغماض از هیچ یک از نافرمانی های کودک اغماض
  • کنترل دائمی فعالیت کودک
  • انجام کارهای اجباری در خانه
  • ممنوع کردن بعضی از بازی ها
  • دقیق بودن ساعت خواب کودک
  • اجبار به کسب اجازه توسط کودک برای بازی
  • تنبیه و خشم زیاد ولی محبت و تشویق بسیار کم

ویژگی های کودکان پرورش یافته در چنین محیطی شامل:

  • بی اراده بودن
  • صبوری نابجا
  • بی ابتکار
  • وابسته
  • مطیع
  • ناتوان
  • بی لیاقت در دفاع از خود
  • تسلیم شونده
  • تمایل به کوچک ماندن
  • شخصیت ضعیف

۴. والدین بی تفاوت:

والدین هیچ گونه الگوی تربیتی برای فرزندان خود ندارند. این افراد ساعات بیشتری را در بیرون از منزل به سر می برند. معمولاً فرزندان زیادی دارند و به دلیل نبود فرصت یا راحت طلبی زمان کافی برای فرزندان اختصاص نمی دهند. این والدین تنها بیرون و مسافرت می روند و فرزندان خود را نپذیرفته و مورد بی مهری قرار می دهند.

۵. رفتارهای ناهماهنگ والدین:

در این والدین رفتاذرهای متناقض پیرامون تربیت فرزند روی می دهد. به عنوان مثالپدر رفتاری را در کودک تشویق می کند اما مادر همان رفتار را در کودک نامطلوب می داند و او را به خاطر آن رفتار تنبیه می نماید. والدین از نظر تفکر، عقاید و … تفاهم ندارند. کودکان این گونه والدین نگران و مضطرب هستند و احساس گناه و تقصیر می کنند و تشخیص ارزش ها از ضدارزش ها برایشان مشکل است.

۶. والدین پذیرنده:

در این والدین تمام نیازهای رشدی کودک برآورده می شود (رشد جسمی، عاطفی، فکری و اجتماعی ) و تعادل در محبت در درجه اول و مقدار کمی خشم و تنبیه در درجه دوم رعایت می شود. این نوع از رابطه بهترین نوع رابطه میان کودک و والدین است. زیادی محبت باعث احساس ایمنی و اعتماد به نفس و کمی خشم و تنبیه منجر به حس تشخیص و مسئولیت در کودک می گردد و تبعیض در کار نیست.

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.

الگوهای ارتباطی خانواده