آسیب های مکانیکی

آسیب سطحی

معمولاً دردناک بوده و با ریزش اشک و گریز از نور همراه است. آسیب می تواند به هر یک از قسمت های چشم وارد شود. از شایع ترین آسیب های سطحی، آسیب به پلک شامل خراشیدگی پوست پلک ها، کوفتگی و پارگی پلک است. به دلیل اینکه پلک شبکه ی عروقی وسیعی دارد، خونریزی در هنگام آسیب وسیع بوده و باعث اکیموز (Ecchymosis) می گردد. از طرفی عروق پلک با محل های دیگر ارتباط دارد. به همین دلیل دستکاری جمجمه، بینی، گوش و مانور والسالوا باعث اکیموز می شود که خود به خود جمع و جذب می‌گردد.

 اقدامات پرستاری در رابطه با اکیموز

  • استفاده از کمپرس سرد تا ۲۴ ساعت اول جهت جلوگیری از عود خونریزی
  • استفاده از کمپرس گرم تا ۴۸ ساعت بعد برای تسریع جریان خون و جذب اکیموز
  • بررسی از نظر خونریزی شامل بررسی حرکات چشم

سوختگی پوست پلک

سوختگی درجه یک: در این هنگام از کمپرس مداوم با آب سرد جهت رفع سوزش و درد استفاده می شود. همچنین مصرف موضعی اکسید دوزنک یا روغن کبد ماهی توصیه می شود.

سوختگی درجه ۲ و ۳: در این هنگام بدون دست زدن به تاول ها با استفاده از نرمال سالین شستشو انجام شود. همچنین از پانسمان با آنتی بیوتیک موضعی و بخیه پلک ها جهت جلوگیری از به داخل کشیده شدن پلک با نخ غیر قابل جذب استفاده گردد. در صورت نیاز به پیوند پوست از پوست پلک سالم یا پوست گوش یا سطح داخلی ساعد استفاده می شود.

آسیب چشم

آسیب ملتحمه

به دلیل تروما و بیشتر در اثر لوازم آرایش یا انگشت رخ می دهد و نیاز به درمان خاصی وجود ندارد امّا باید علت اصلی مشخص گردد تا بیماری ‌هایی مانند فشار خون به ‌عنوان تشخیص افتراقی تعیین گردند. این تروماها به سه دسته ی خراش، کوفتگی یا پارگی تقسیم می شوند. درمان در پارگی استفاده از آنتی بیوتیک موضعی و دوختن محل پارگی با نخ های بسیار نازک است.

آسیب توسط ذرات خارجی

 ممکن است در هنگام استفاده از وسایلی نظیر مته ی برقی یا خرد کننده ها قطعه ای از ماده ی خرد شونده وارد چشم شده و منجر به آسیب قرنیه گردد. این ذرات آنقدر ریز هستند که چشم آن ها را نمی بیند که در زمان نزدیک شدن آنها پلک بزند در نتیجه این ذرات به سرعت وارد چشم می شوند. این ذرات ممکن است سخت یا تیز باشند. پس از ورود این ذرات به چشم چند اتفاق محتمل است:

  1. گیر کردن ذره در قرنیه؛ گاهی اوقات این ذرات در قرنیه گیر می کند و باعث دردی مشابه با خراش قرنیه می شوند. اگر ذره ی کوچک فلزی باشد به سرعت شروع به زنگ زدن می کند. و باعث آسیب گسترده به قرنیه می شود.
  2. عبور از قرنیه و ورود به نقاط عمیق تر چشم؛ اگر این اتفاق بیفتد ممکن است درد قابل توجهی نداشته باشد.

نفوذ ذرات در چشم خطرناک است و ممکن است منجر به عفونت داخل چشم گردد. این اتفاق باعث می شود مایع داخل چشم به بیرون نشت کند و بر بینایی بصورت دائمی تاثیر بگذارد. اگر در هنگام کار با مته، اره، سمباده، دستگاه تراشکاری، ماشین چمن زنی و… ذره ای به داخل چشم پرید مراجعه ی فوری به چشم پزشک اجتناب ناپذیر است.

اقدامات در هنگام ورود اجسام خارجی به ملتحمه

  • شستشو با نرمال سالین و اپلیکاتور برای اجسام سطحی
  • رنگ آمیزی فلوئورسین برای تشخیص و رد احتمال خراش قرنیه
  • استفاده از قطره ی بی حس کننده
  • معاینه ی دقیق ملتحمه و چشم با برگرداندن پلک ها
  • قرار دادن پچ چشمی آغشته به آنتی ‌بیوتیک در صورت نیاز

اقدامات در اجسام خارجی قرنیه

  • استفاده از قطره بی حس کننده موضعی و قبل از آن سنجش میزان بینایی
  • شستشو با نرمال سالین و برداشتن جسم خارجی با استفاده از سوزن ظریف
  • استفاده از قطره های آنتی بیوتیکی جهت پیشگیری از عفونت
  • استفاده‌ از پچ چشمی به مدت ۲۴ ساعت
  • استفاده از قطره های میدریاتیک و سیکلوپلژیک جهت پیشگیری از اسپاسم

اقدامات در هنگام ورود اجسام خارجی به درون چشم

  • برداشتن جسم خارجی توسط متخصص
  • استفاده از آنتی بیوتیک وریدی و ضد سم کزاز در صورت پارگی قرنیه
آسیب های وارده به چشم

می توانید جهت مطالعه بیشتر درباره این مضوع، مقالات زیر را مطالعه نمایید.

آسیب های شیمیایی چشم

گاهی اوقات ممکن است ماده ای شیمیایی به سطح جلوی چشم رسیده و موجب سوزش قرنیه شود. مواد پاک کننده ی خانگی مانند تمیز کننده ی اجاق و سفید کننده ها می توانند باعث این اتفاق شوند. مواد قلیایی مانند غبار گچ نیز تحریک کننده چشم هستند. موادشیمیایی که اغلب باعث آسیب به چشم می شوند اسیدهایی مانند اسید باتری، سرکه و مایع سفید کننده و مواد قلیایی از قبیل گچ، سود سوز آور و کودها هستند.

آسیب تابشی چشم

شایعترین آسیب تابشی التهاب چشم بر اثر اشعه ی ماوراء بنفش است. این اتفاق زمانی می افتد که چشم مانند زمان جوشکاری بدون محافظ در معرض نور شدید قرار گیرد. علائم آن شامل اشکریزش و درد شدید چشم می باشد که ممکن است تا ساعات اولیه ی پس از در معرض قرار گرفتن اشعه ایجاد نشود. در این آسیب چشم ها آنقدر دردناک می شوند که نمی توان آن ها را باز نگه داشت. علل دیگر آسیب های تابشی به چشم عبارتند از:

  • در معرض انعکاس بسیار زیاد نور خورشید قرار گرفتن. (مثل بازتاب نور در برف)
  • قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش در دستگاه های برنزه کننده با  نگاه کردن به چراغ دستگاه

درمان

درمان سوختگی با مواد شیمیایی

کلیه آسیب های چشمی ناشی از مواد شیمیایی باید به سرعت درمان شوند زیرا باعث از بین رفتن شدید بینایی می شوند. اولین کار شست و شوی چشم با مقدار زیادی آب تمیز به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه است. اگر هر دو چشم فرد درگیر شده است و فقط یک منبع آب (شیرآب) وجود دارد سعی شود چشم ها به تناوب شسته شوند. رعایت موارد زیر نیز ضروری است:

  • خارج نمودن لنز تماسی
  • حصول اطمینان از نبود ذرات در چشم

پس از انتقال مصدوم به بیمارستان اقدامات زیر انجام گردد:

  • شستشو با چند لیتر نرمال سالین در بیمارستان
  • چکاندن قطره بی حس کننده
  • خارج کردن ذرات خارجی باقیمانده در ملتحمه
  • شست و شوی مجدد تا طبیعی شدن  PH
  • استفاده از قطره های پیشگیرنده از اتساع مردمک و چسبندگی عنبیه بعد از سی مانند آتروپین
  • استفاده از پماد آنتی بیوتیک
  • کنترل درد شدید با مسکن قوی

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.

آسیب