بیماری تب مالت یا بروسلوز (Brucellosis)
- آذر ۲۸, ۱۴۰۰
- بدون دیدگاه
- 1385 مشاهده
تب مالت یا بروسلوز (Brucellosis)
عامل آن باکتری خانواده بروسلا (Brucella) است. این بیماری گرچه به طور اولیه در حیوانات باعث ایجاد بیماری می شود امّا قابل انتقال به انسان بوده و در حقیقت بروسلوز یک بیماری مشترک انسان و دام است. درگیری انسان در اثر تماس نزدیک با حیوانات (مثل افراد دامدار) و یا استفاده از محصولات حیوانی (مثل پنیر، شیر و…) آلوده ی باکتری است. بیماری بروسلوز خصوصاً در مناطقی که برنامه های کنترل بیماری در حیوانات به خوبی اجرا نمی شود شیوع بالائی دارد. کشور ما نیز جزء مناطقی است که بروسلوز در آن زیاد دیده می شود (خصوصاً در مناطق روستائی).
علائم
- تب
- تعریق
- لرز
- سردرد
- درد عضلانی
- خستگی
- بی اشتهائی
- درد مفاصل
- کمر درد
- کاهش وزن
- یبوست
- درد گلو
- سرفه خشک
- علائم شبیه سرماخوردگی
- التهاب مفاصل
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- افسردگی (درگیری عصبی مرکزی)
- درگیری قرنیه چشم و ضایعات پوستی
- کاهش وزن
- درد شکم
- اختلال خواب
- بزرگ شدن کبد و طحال
- رنگ پریدگی
- درد ستون فقرات
البته گاهی بیماری برسلوز مزمن میشود که در این حالت علائم خفیف تر ولی مداوم و یا مکرر می شود و افراد مبتلا با علائمی نظیر تب مکرر و خفیف، درد مفاصل و یا خستگی مراجعه می کنند. گاهی نیز در عفونتهای شدید، دستگاه عصبی مرکزی و یا گاهی لایه داخلی قلب گرفتار می شود که در این موارد، بیماری می تواند عوارض خطرناکی داشته باشد.
علل
چهار نوع باکتری بروسلا وجود دارد که عبارتند از:
۱- بروسلای گوسفند و بز
۲- بروسلا گاو
۳- بروسلای خوک
۴- بروسلای سگ
از بین آن ها نوع گوسفندی و بزی شایعتر از بقیه بوده و شایع ترین عوارض هم مربوط به همین نوع است.
راه های انتقال بیماری
چهار روش عمده برای انتقال بیماری بروسلوز وجود دارد که عبارتند از:
۱. خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی آلوده به باکتری: این مورد شایعترین روش انتقال بیماری محسوب می شود. البته علاوه بر محصولات لبنی غیر پاستوریزه، خوردن گوشت خام نیز باعث انتقال بیماری می گردد.
۲. استنشاق باکتری: این روش گرچه در حالت معمول راهی شایع برای بیمار شدن نیست امّا افراد شاغل در آزمایشگاه ها و یا کشتارگاه ها در خطر ابتلا به بیماری بروسلوز در اثر استنشاق باکتری در این فضای آلوده هستند.
۳. انتقال از طریق خراش پوستی با پاشیده شدن خون آلوده به چشم، فضای دهان یا بینی: آلودگی در اثر وجود یک زخم پوستی نیز بیشتر در افراد شاغل در کشتارگاه ها و یا کارخانه های تولید و بسته بندی غذای حیوانات و کارمندان دامپزشکی اتفاق می افتد. همچنین شکارچیانی که پس از شکار، شروع به تمیز کردن احشاء حیوان شکار شده خود می کنند نیز در معرض خطر ابتلا به بروسلوز هستند.
۴. انتقال انسان به انسان: این حالت نادرترین روش انتقال بیماری بوده و خود شامل موارد زیر است:
- انتقال از طریق شیر مادر آلوده به تب مالت به شیرخوار
- انتقال جنسی از فرد مبتلا به بیماری به فرد دیگر
- از طریق انتقال خون و یا پیوند مغز استخوان (بسیار نادر)
جهت مطالعه بیشتر پیرامون این موضوع، به مقالات زیر مراجعه نمایید.
تشخیص
- کشت خون، مغز استخوان (در صورت منفی بودن آزمایش خون) و سایر ترشحات بدن برای به دست آوردن و اثبات وجود باکتری
- آزمون های کومبس، آگلوتیناسیون رایت و ZME
- سنجش پادتن مخصوص بروسلا که بدن برای مقابله با آن از خود تولید می کند و تولید آن نشانه ورود میکروب بروسلا به بدن است. در صورت استفاده از این روش نیاز به ۲ نمونه ی خون می باشد. که به فاصله ی دو هفته از هم تهیه شده باشند.
درمان
دوره ی درمان این بیماری حداقل ۸ هفته است (در موارد خطرناک مثل درگیری عصبی و یا درگیری قلب و ستون مهره ها این مدت ۳-۲ برابر می شود) زیرا بیماری بروسلوز باید به صورت طولانی مدت و همچنین با ترکیبی از حداقل ۲ آنتی بیوتیک درمان شود تا از عود بیماری جلوگیری شود. البته بیماران درمان شده لازم است به مدت ۲ سال هر ۶-۳ ماه یکبار از لحاظ علائم بالینی و کشت خون و آزمایش پادتن های خون، از نظر عود عفونت بررسی شوند.
مداخلات پرستاری
- استراحت در بستر
- تجویز مسکن
- تأمین آسایش جسمی و روحی بیمار
- حمام به علّت تعریق بیمار
- تغذیه ی مناسب و اشتها آور
- پاشویه برای تب
- کنترل علائم حیاتی
برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.
