اضطراب و اختلالات اضطرابی (Anxiety and Anxiety Disorders)

اضطراب یک احساس مبهم ترس و وحشت است و یک پاسخ به محرک های بیرونی یا درونی ست که می تواند علائم رفتاری، عاطفی، شناختی و جسمی داشته باشد. از این رو اضطراب از ترس یعنی احساس وحشت یا تهدیدی که صرفاً توسط محرک بیرونی مشخص و حاوی خطری برای فرد ایجاد می شود متمایز است. اضطراب در زندگی اجتناب ناپذیر بوده و می تواند در خدمت بسیاری از عملکردهای مثبت مانند ایجاد انگیزه در شخص برای اقدام جهت حل مسئله یا حل بحران باشد. وقتی اضطراب متناسب با شرایط باشد طبیعی تلقی می شود و با حل و فصل شرایط از بین می رود.

اختلالات اضطرابی گروهی از شرایط را شامل می شوند که دارای ویژگی اصلی اضطراب بیش از حد با پاسخ های رفتاری، عاطفی، شناختی و فیزیولوژیکی است. بیمارانی که از اختلالات اضطرابی رنج می برند می توانند رفتارهای غیر معمول مانند وحشت بدون دلیل، ترس بدون دلیل از اشیاء یا نگرانی غیرقابل توجیه و طاقت فرسا را ​​نشان دهند. این افراد با گذشت زمان ناراحتی قابل توجهی را تجربه می کنند و این اختلال به طور قابل توجهی باعث اختلال در کارهای روزمره، زندگی اجتماعی و عملکرد شغلی آنها می شود.

اضطراب به عنوان پاسخ به استرس

استرس تنشی است که زندگی در وجود فرد ایجاد می کند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که فرد در برخورد با موقعیت های زندگی، مشکلات و اهداف خود با سختی رو به رو شود. هر فرد به طور متفاوتی استرس را کنترل می کند. یک فرد می تواند در شرایطی رشد کند که برای شخص دیگری پریشانی ایجاد کند. به عنوان مثال بسیاری از مردم سخنرانی عمومی را ترسناک می دانند اما برای معلمان و بازیگران، این یک تجربه ی لذت بخش روزمره است. ازدواج، سفر با هواپیما، مارها، شغل جدید، مدرسه جدید و ترک خانه نمونه هایی از محرک های استرس زا هستند.

پاسخ سیستم عصبی خودمختار به ترس و اضطراب، فعالیت های غیر ارادی بدن را ایجاد می کند که در حفظ خود نقش دارند.

رشته های عصبی سمپاتیک علائم حیاتی را در صورت احساس خطر، برای آماده سازی دفاعی بدن شارژ می کنند. غدد فوق کلیه آدرنالین آزاد می کنند (اپی نفرین) که باعث می شود بدن اکسیژن بیشتری دریافت کند، مردمک چشم را گشاد و فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد در حالی که عروق محیطی را منقبض، خون را از دستگاه گوارش (GI) و سیستم های تولید مثل خارج می کند و گلیکوژنولیز را به منظور آزاد کردن گلوکز به عنوان سوخت قلب، عضلات و سیستم عصبی مرکزی افزایش می دهد. هنگامی که خطر از بین می رود، رشته های عصبی پاراسمپاتیک این روند را معکوس کرده و بدن را به شرایط عملکردی عادی برمی گردانند تا اینکه علامت بعدی مجدداً اعصاب سمپاتیک را فعال نماید.

اضطراب باعث ایجاد واکنش های ناخوشایند شناختی، روانی- حرکتی و فیزیولوژیکی مانند اختلال در تفکر منطقی، افزایش فعالیت های حرکتی و افزایش علائم حیاتی می شود. برای کاهش این احساسات ناراحت کننده، فرد سعی می کند با اجرای رفتارهای جدید انطباقی یا مکانیسم های دفاعی، سطح ناراحتی خود را کاهش دهد.

سطح اضطراب

اضطراب‌ به جنبه های سالم و مضر و به درجه و مدت زمان آن و همچنین چگونگی کنارآمدن فرد با آن بستگی دارد. اضطراب دارای چهار سطح خفیف، متوسط، شدید و وحشت است.

اضطراب خفیف[۱]

اضطراب‌ خفیف احساسی مبنی بر متفاوت بودن چیزی است که توجه ویژه ای را طلب می کند. تحریک حسی افزایش یافته و به فرد کمک می کند تا توجه خود را برای یادگیری، حل مشکلات، فکر کردن، عمل کردن، احساس کردن و محافظت از خود متمرکز کند. اضطراب‌ خفیف معمولاً افراد را به ایجاد تغییرات یا انجام فعالیت های هدفمند ترغیب می کند. به عنوان مثال به دانشجویان کمک می کند تا برای مطالعه در یک آزمون، بیشتر تمرکز کنند.

اضطراب متوسط[۲]

اضطراب متوسط احساسی نگران کننده مبنی بر اشتباه قطعی چیزی است. فرد عصبی یا آشفته می شود. در اضطراب متوسط، فرد هنوز هم می تواند اطلاعات را پردازش و مشکلات را حل کند و چیزهای جدید را با کمک دیگران یاد بگیرد. او در تمرکز مستقل مشکل دارد اما می تواند به سمت موضوع هدایت شود. به عنوان مثال پرستار ممکن است دستورالعمل های قبل از عمل را به بیمارانی که از انجام اقدامات جراحی آینده مضطرب اند ارائه دهد.

اضطراب شدید[۳]

اضطراب شدید مهارتهای اولیه بقا را تحت تاثیر قرار می دهد. پاسخهای دفاعی ایجاد‌شده و مهارتهای شناختی به طور قابل توجهی کاهش می یابد. فرد دچار اضطراب شدید در تفکر می شود و در استدلال کردن دچار مشکل می شود. عضلات سفت می شود و علائم حیاتی افزایش می یابد.  در این هنگام ممکن است شخص قدم بزند، بی قرار، تحریک پذیر و عصبانی باشد. و یا از سایر روشهای احساسی- روانی حرکتی مشابه، برای آزاد کردن تنش و فشار روانی ایجاد شده استفاده کند.

 در حالت اضطراب شدید، قلمرو احساسی- روانی حرکتی همراه با پاسخ های خشن، اوج گرفتن و یا سرد شدن همراه است. افزایش آدرنالین علائم حیاتی را بسیار افزایش می دهد. مردمک ها بزرگتر می شوند تا نور بیشتری داشته باشند و تنها فرایند شناختی که فرد از آن استفاده می کند تهاجم است.

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.

جدول: سطوح اضطرابی

[۱]-Mild anxiety

[۲]-Moderate Anxiety

[۳]-Severe Anxiety