محتوای ارزیابی

می توان اطلاعات جمع آوری شده در یک ارزیابی روانشناختی را به طرق مختلف سازمان داد. بیشتر ابزارهای ارزیابی یا چارچوب های مفهومی، شامل دسته بندی های مشابه اما متنوع از نظر ترتیب هستند. پرستار باید از نوعی چارچوب سازماندهی استفاده کند که بتواند بیمار را به روشی دقیق و سیستماتیک ارزیابی نماید. که منجر به تجزیه و تحلیل می شود و به عنوان پایه ای برای مراقبت از بیمار باشد. چارچوب ارزیابی روانشناختی که در اینجا مورد بحث قرار می گیرد، شامل مؤلفه های زیر است:

• تاریخچه
• ظاهر عمومی و رفتار حرکتی
• حالت و تأثیر
• فرآیند و محتوای اندیشه
• سنسوریم و فرایندهای فکری
• قضاوت و بصیرت
• خودپنداره
• نقش ها و روابط
• نگرانی های فیزیولوژیک و مراقبت از خود

تاریخچه

ارزیابی های پیشینه شامل سابقه، سن، مرحله رشد بیمار، اعتقادات فرهنگی و معنوی و اعتقادات مربوط به سلامتی و بیماری است. ممکن است سابقه بیمار یا خانواده وی، اطلاعاتی در مورد وضعیت فعلی بیمار ارائه دهد.

سن تقویمی و مرحله رشد بیمار از عوامل مهم در ارزیابی روانشناختی است. پرستار سن و سطح رشد بیمار را برای همخوانی با هنجارهای مورد انتظار ارزیابی می کند. به عنوان مثال یک بیمار ممکن است با هویت شخصی خود دست و پنجه نرم کند و تلاش کند که از والدین خود استقلال یابد. اگر‌ بیمار ۱۷ ساله باشد این مبارزات طبیعی و قابل پیش بینی است زیرا این امر از وظایف طبیعی سن و رشد بیمار در شخص ۱۷ ساله است. اگر بیمار ۳۵ ساله است و هنوز با مسائل مربوط به هویت شخصی و استقلال دست و پنجه نرم می کند پرستار باید شرایط را کشف کند. اگر بیمار دارای تاخیر رشد یا نقص ذهنی باشد سن و سطح رشد بیمار نیز ممکن است با هنجارهای مورد انتظار ناسازگار باشد.

پرستار باید نسبت به اعتقادات فرهنگی و معنوی بیمار حساس باشد تا از فرض های نادرست در مورد عملکرد روانی-اجتماعی وی جلوگیری کند. پرستار نباید فقط به این دلیل که خصوصیات جسمی فرد بیمار با نژادی خاص سازگار است باورهای کلیشه ای داشته باشد. همچنین پرستار باید هنگام ارزیابی عملکرد روانی اجتماعی بیمار، اعتقادات او در مورد سلامتی و بیماری را در نظر بگیرد. برخی افراد مشکلات عاطفی یا روانی را نگرانی های خانوادگی می دانند که فقط در میان اعضای خانواده حل می شود. آنها ممکن است جستجوی کمک خارجی یا حرفه ای را نشانه ضعف فردی بدانند. در حالی که ممکن است برخی دیگر از افراد اعتقاد داشته باشند که مشکلات آن ها فقط با داروی مناسب قابل حل بوده و روش های درمانی دیگر را نمی پذیرند.

ظاهر عمومی و رفتار حرکتی

پرستار ظاهر کلی بیمار از جمله لباس، بهداشت و نظافت را ارزیابی می کند که آیا بیمار متناسب با سن و شرایط آب و هوایی خود لباس می پوشد؟ آیا بیمار بی نظم است یا پریشان؟ آیا سن اعلام شده بیمار، واقعی به نظر می رسد؟ وی همچنین وضعیت بیمار، تماس چشمی، حالت چهره و هرگونه تیک یا لرزش بیمار را مشاهده می کند. او مشاهدات و نمونه هایی از رفتارها را برای جلوگیری از قضاوت شخصی یا سوء تعبیر مستند می کند. موارد خاصی که در ارزیابی وضعیت عمومی و رفتار حرکتی استفاده می شود شامل موارد زیر است:

خود به خودی: رفتارهای بی هدف مکرر که اغلب نشان دهنده اضطراب است. مانند ضربه زدن به انگشتان، پیچاندن مو یا ضربه زدن به پا.

عقب ماندگی روانی-حرکتی: حرکت های بسیار کند

انعطاف پذیری عمومی: حفظ وضعیت یا موقعیت در طول زمان حتی زمانی که ناراحت کننده است

حالت و عاطفه

حالت به وضعیت عاطفی فراگیر و پایدار بیمار اشاره دارد. عاطفه بیان ظاهری حالت عاطفی بیمار است. بیمار ممکن است در مورد احساسات ، جمله هایی مانند «من افسرده هستم» یا «من سرخوشم» اظهاراتی کند. یا پرستار می تواند از طریق داده هایی مانند وضعیت بدن، حرکات، لحن صدا و بیان صورت، روحیه بیمار را استنباط کند. پرستار همچنین وضعیت بیمار را از نظر سازگاری در خلق و خو ارزیابی می کند. به عنوان مثال، بیمار ممکن است حالت چهره خشمگینی داشته باشد اما احساس عصبانیت یا ناراحتی را انکار کند. یا ممکن است بیمار در حالی که به خاطر از دست دادن یکی از اعضای خانواده خود ناراحت است، لبخند بزند. پرستار باید چنین تناقضاتی را یادداشت کند.

موارد رایجی که در ارزیابی تأثیر استفاده می شود شامل موارد زیر است:

• تأثیر‌ بلانت: نشان دادن پاسخ کم یا کُند به مساله ای از طریق صورت
• تأثیر گسترده: نمایش طیف کاملی از عبارات احساسی
• تأثیر‌ مسطح: عدم بیان حالت صورت
• تأثیر نامناسب: نمایش چهره ای که با خلق و خو یا موقعیت مغایرت داشته باشد. صرف نظر از احمقانه یا مبهم بودن آن
• تأثیر محدود: نمایش یک نوع بیان، معمولاً جدی یا غم انگیز

حال و هوای بیمار ممکن است شاد، غمگین، افسرده، سرخوش، مضطرب یا عصبانی توصیف شود. هنگامی که بیمار تغییرات خلقی غیر قابل پیش بینی و سریعی از افسردگی و گریه تا سرخوشی و بدون تحریکات آشکار از خود نشان دهد. به آن خلق و خوی ناپایدار (به سرعت در حال تغییر) می گویند.

اینکه پرستار از بیمار بخواهد که وضعیت روحی خود را ارزیابی می تواند کاری مفید باشد. پرستار می تواند این کار را با درخواست از بیمار برای ارزیابی روحیه خود در مقیاس ۱ تا ۱۰ انجام دهد. به عنوان مثال اگر بیمار اظهار افسردگی کند، پرستار بپرسد « ۱ کمترین میزان افسردگی و ۱۰ بیشترین افسردگی است، چه نمره ای از میزان افسردگی به خودت می دهی؟»

مقالات مرتبط با این موضوع:

• آشنایی با روش های ارزیابی بیمار
• مصاحبه جهت ارزیابی بیمار

فرآیند و محتوای اندیشه

فرآیند اندیشه به چگونگی تفکر بیمار اشاره دارد. پرستار می تواند روند تفکر بیمار را از الگوهای گفتاری استنباط کند. محتوای اندیشه همان چیزی است که بیمار می گوید. پرستار ارزیابی می کند که آیا حرف زدن بیمار معقول است یا خیر. به این معنی که آیا حرف های بیمار با هم مرتبط و منطقی هستند و یا اینکه در حال توجه به چیز دیگری است؟ همچنین پرستار باید تعیین کند که آیا بیمار مشغول به نظر می رسد یا خیر. مثلا بیمار صحبت می کند یا اینکه در حال فکر کردن به کسی یا چیز دیگری است؟ اگر پرستار با بیمارانی رو به رو می شود که در روند فکر و محتوای آن ها با مشکلات قابل توجهی رو به رو شده. بهتر است از سؤالات متمرکز با پاسخ کوتاه استفاده کند.

نکات رایج مربوط به ارزیابی روند و محتوای اندیشه، شامل موارد زیر است:

• تفکر محوری: بیمار سرانجام به سوالی پاسخ می دهد اما تنها پس از ارائه جزئیات بیش از حد غیر ضروری
• هذیان: یک باور نادرست ثابت که در واقعیت بنا نشده است
• پرواز ایده ها: حجم زیادی از گفتار که متشکل از ایده های پراکنده یا نامرتبط است.
• ایده های مرجع: تفسیر نادرست بیمار مبنی بر اینکه وقایع عمومی شخصاً متوجه او می باشند. مانند شنیدن سخنرانی در اخبار و اعتقاد او بر اینکه این سخنرانی پیام معنادار شخصی برای او دارد.
• تداعی های سست: تفکر نابسامانی که از یک ایده به ایده دیگر می رسد و رابطه اندکی بین افکار وجود دارد یا هیچ اصلا وجود ندارد.
• تفکر مماس: دور از موضوع و بدون ارائه اطلاعات درخواستی
• انسداد افکار: توقف ناگهانی در وسط جمله یا رشته فکری. گاهی اوقات قادر به ادامه تفکر نیستند.
• پخش افکار: اعتقادی خیالی که دیگران می توانند بشنوند یا بدانند بیمار چه فکری می کند.
• درج اندیشه: اعتقادی خیالی که دیگران ایده ها یا افکار خود را در ذهن بیمار قرار می دهند – یعنی ایده های بیمار نیست.
• کنار کشیدن فکر: اعتقادی خیالی که دیگران فکر بیمار را می برند. و بیمار قادر به جلوگیری از آن نیست.
• سالاد کلمات: جریانی از کلمات غیرمرتبط که هیچ معنایی به شنونده منتقل نمی کنند.

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.