مراقبت های پرستاری در حین عمل جراحی

دوره حین عمل شامل مدت زمانی است که بیمار در اتاق عمل و تحت رویه ی جراحی است. در این دوره بیشترین تمرکز روی پیشگیری از آلودگی و محافظت از بیمار است. در اتاق جراحی پرسنل لباس مخصوص اسکراب (Scrub) می پوشند. کلاه جراحی موهای پرسنل را کامل می پوشاند. آن ها پوشش کفش برای پیشگیری از انتقال باکتری یا زباله از سایر قسمت های اتاق عمل به اتاق جراحی استفاده می کنند.

تیم جراحی

افراد تیم جراحی بر حسب نوع عملکرد خود به شرح زیر تقسیم می شوند:

افراد استریل

افراد‌ استریل دست ها و بازوهای خود را شسته و ضد عفونی می کنند و پس از پوشیدن گان و دستکش استریل وارد محیط استریل جراحی می شوند. برای ایجاد یک محیط استریل باید تمامی وسایلی که جهت جراحی به کار می روند استریل باشند (فرآیندی که در آن تمامی میکروارگانیسم ها کشته می شوند). افراد استریل تیم جراحی و افرادی که وسایل مورد نیاز را به آن ها می دهند باید نکات استریل را به طور کامل رعایت کنند.

این افراد عبارتند از:

جراح:

باید از دانش، مهارت و کفایت لازم برای انجام یک عمل جراحی موفق برخوردار باشد. فرد جراح باید توانایی و قدرت لازم در برابر مشکلات پیش بینی نشده و غیر قابل انتظار را در طول جراحی داشته باشد. وظایف جراح شامل تشخیص بیماری، انجام اقدامات درمانی و انتخاب روش مناسب جهت انجام جراحی است و باید از مهارت های تکنیکی فراوانی برخوردار باشد.

دستیاران جراح (Chef Surgeon):

در طول جراحی در کنار جراح یک یا دو فرد دیگر نیز قرار دارند که به جراح جهت داشتن دید بهتر جهت جراحی،کنترل خونریزی، بخیه زدن و پانسمان زخم ها کمک می کنند. فرد دستیار می تواند به بافت های بدن بیمار دست بزند و یا اینکه از وسایل جراحی استفاده نماید. نقش دستیار و نیاز به حضور جراحان دیگر با توجه به وضعیت بیمار و نوع جراحی تعیین می شود. در بسیاری از جراحی های نیاز به حضور جراح دیگر نیست

دستیار اول جراح (Assistant Surgeon):

دستیاراول جراح معمولاً یک جراح و یا رزیدنت جراحی است که بر طبق برنامه واحد آموزش جراحی عمل می کنند. دستیار اول باید بتواند از عهده ی مسئولیت های اتاق عمل برآید. جراح ممکن است از یک دستیار پزشک به ویژه در جراحی های بزرگ استفاده کند. این دستیار پزشک باید مراقب حال بیمار باشد و از انجام مسئولیت های مهمی که به عهده دارد غافل نباشد. در بیمارستان ها برنامه های آموزشی خاصی برای رزیدنت های جراحی تدارک دیده شده است و معمولاً رزیدنت های جراحی به عنوان دستیار اول جراح در جراحی ها شرکت می کنند.

رزیدنت های جراحی دارای مسئولیت های فراوانی هستند که با توسعه مهارت ها و توانایی های خود می توانند این مسئولیت ها را به نحو احسن انجام دهند.

دستیار اول غیر پزشک:

این افراد باید دوره های آموزشی و رسمی خاصی را گذرانده باشند و بر طبق اصول و ضوابط اتاق عمل کار کنند.

دستیار اول پرستار:

یک کارشناس اتاق عمل یا پرستار تحصیل کرده و دارای گواهینامه پرستاری می تواند با یک جراح در بیمارستان و یا کلینیک کار کند البته باید دارای خصوصیاتی به شرح زیر باشد:

• دارا بودن توانایی و قابلیت لازم جهت ایفای نقش اسکراب یا سیرکولر.
• داشتن دانش و مهارت کافی در به کارگیری اصول ضدعفونی و استریل به منظور ایجاد و حفظ یک محیط استریل
• داشتن دانش کافی در زمینه های آناتومی، فیزیولوژی، تعادل مایعات و الکترولیت ها، تنظیم اسید و باز وپاتولوژی و بهبود زخم زیرا این عوامل رابطه مستقیمی با جراحی دارند.
• دانش و مهارت های عملی لازم در زمینه نگهداشتن بافت ها و در معرض دید قرار دادن آن ها
• استفاده از ابزارها و وسایل جراحی
• بند آوردن خون
• بخیه زدن و پانسمان کردن زخم ها
• داشتن توانایی لازم جهت انجام کار با سایر اعضای تیم جراحی
• گذراندن دوره های مورد نیاز در زمینه ی احیای قلبی-ریوی.

فرد اسکراب (Scrub Nurse):

فرد اسکراب عضو تیم استریل و کادر مراقبتی است. فرداسکراب مسئول حفظ ایمنی، انسجام و کارایی مؤثر افراد تیم جراحی در زمینه اجرای موارد استریل در طی عمل است. داشتن دانش و تجربه در زمینه تکنیک های ضدعفونی و استریل فرد اسکراب را قادر به آماده سازی و مرتب نمودن وسایل و تجهیزات عمل جراحی می نماید. فرد اسکراب باید از مهارت و توانایی بدنی مناسب برخوردار باشد. همچنین او باید توانایی لازم برای انجام کار در شرایط سخت و حس مسئولیت پذیری در انجام وظایف محوله را داشته باشد.

جهت مطالعه بیشتر درباره موضاعات مرتبط با این مقاله، می توانید مقالات زیر را مطالعه نمایید.

• نقش و وظایف پرستاران اتاق عمل
• پرستار اتاق عمل
• وظایف پرستار جراحی
• مراحل تبدیل شدن به پرستار جراحی

افراد غیر استریل

افراد غیر استریل باید بخاطر داشته باشند که نباید به هیچ وجه وارد محیط استریل جراحی شوند بلکه باید در اطراف و یا دور از محیط استریل بایستند. آن ها مسئولیت حفظ این محیط استریل را در طول جراحی به عهده دارند و باید وسایل و تجهیزات جراحی را به دقت تحت نظر قرار دهند تا غیر استریل نشوند. همچنین این افراد مسئولیت مراقبت مستقیم از بیماران را به عهده دارند و اگر در حین جراحی وسیله ای مورد نیاز باشد باید آن را برای افراد استریل تیم جراحی فراهم نمایند.

این افراد عبارتند از:

بیهوشی دهنده (Anesthesiologist):

بیهوشی و انجام جراحی دو بخش مهم و جدایی ناپذیر در جراحی ها هستند. اگر بین جراح و بیهوشی دهنده در حین جراحی ارتباط مطلوبی برقرار باشد این ارتباط ایمنی بیشتری را برای بیمار به دنبال خواهد داشت. در واقع فرد بیهوشی دهنده همانند نگهبان برای بیمار تلقی می شود. او پس از انجام جراحی در بخش ریکاوری تا زمانی که بیمار مجدداً کنترل علایم حیاتی خود را به دست آورد حضور خواهد داشت.

سیرکولر (Circulating Nurse):

ترجیحاً فرد سیرکولر باید یک پرستار تحصیل کرده باشد. فرد سیرکولر نقش مهمی در کنترل وقایع در قبل، حین و پس از عمل جراحی دارد. بیماری که تحت عمل جراحی قرار می گیرد دچار یک شوک روانی و جسمی می شود چون او وارد یک محیط بیگانه شده و هیچگونه تماس فردی با خانواده یا دوستان خود ندارند بنابراین نیازهای جسمی و روانی او افزایش می یابد. در این زمان نقش فرد سیرکولر بعنوان حامی و محافظ بیمار بسیار مهم و اساسی است.

در اتاق عمل جراح مسئول انجام جراحی است امّا کنترل و هماهنگی تمام فعالیت ها بر عهده ی سیرکولر است. فرد سیرکولر باید از وضعیت بیمار آگاهی کامل داشته باشد. او می تواند اتاق عمل را در مواقع ضروری برای مدت زمان کوتاهی ترک کند امّا باید فورا بازگردد. حضور سیرکولر برای ارائه مراقبت های لازم به بیمار در اتاق عمل ضروری است این مراقبت ها عبارتند از:

• به کارگیری فرآیند پرستاری در جهت هماهنگ کردن و انجام کلیه ی مداخلات پرستاری در ارتباط با مراقبت و حمایت از بیمارانی که در اتاق عمل تحت عمل جراحی قرار می گیرند
• ایجاد و حفظ یک محیط امن و راحت برای بیماران از طریق اجرای اصول ضدعفونی اگرچه هر فردی در اتاق عمل مسئول رعایت نکات استریل است ولی پرستار سیرکولر باید همواره بیشتر مراقب این مسئله باشد زیرا فرد سیرکولر می تواند در مقایسه با دیگران با کمی دورتر ایستادن به طور مناسب تری کل محل استریل و اعضای تیم استریل را تحت نظر قرار دهد
• کمک به اعضا تیم جراحی در صورت نیاز
• شناسایی و تشخیص هرگونه خطر بالقوه ی محیطی و یا موقعیت تنش زا در ارتباط با بیمار یا اعضای تیم جراحی
• جهت دهی فعالیتهای آموزشی فراگیران

سایر افراد تیم جراحی:

شامل رادیولوژیست ها، تکنسین بیومدیکال و سایر افرادی که جهت نصب و کنترل وسایل جراحی فعالیت می کنند.

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.