آشنایی با فرآیند پرستاری
- مهر ۴, ۱۴۰۰
- بدون دیدگاه
- 15426 مشاهده
تعریف فرآیند پرستاری
فرآیند پرستاری چارچوبی برای برنامه ریزی و اجرای مراقبت های پرستاری برای بیمار و خانواده اش و روشی سیستماتیک برای تفکر پرستار است که چارچوبی از فعالیت های مرتبط به هم، پویا، مداوم، علمی و مشکل مدار فراهم می کند تا راهی سازمان یافته برای تشخیص عکس العمل های بیماران نسبت به بیماری و کاهش سلامتی یا درمان پیش روی پرستار قرار دهد.
مراحل فرآیند پرستاری
نظرات متفاوتی در مورد مراحل فرآیند پرستاری وجود دارد. بعضی آن را به چهار مرحله و بعضی به پنج مرحله تقسیم نموده اند که البته هر دو شکل صحیح است. برای انسجام و هماهنگی بهتر کار، مطلوب تر آن است که در انتهای بررسی و شناخت در مرحله اول، کار به تشخیص های پرستاری دست یابد.
مراحل پنجگانه فرآیند پرستاری
- بررسی و شناخت (Assessment)
- تشخیص پرستاری (Nursing diagnosis)
- برنامه ریزی (Planning)
- اجرا (Implementation)
- ارزشیابی (Evaluation)
مراحل چهار گانه فرآیند پرستاری
۱ – بررسی و شناخت:
- جمع آوری اطلاعات (Data collection)
- تشخیص پرستاری
۲ – برنامه ریزی:
- تعیین اولویت ها (Set priorities):
- انتخاب اهداف
- برنامه ریزی بر اساس اولویت ها
۳- اجرای برنامه مراقبت های پرستاری
۴- ارزشیابی:
- ارزشیابی دستیابی به هدف (Evaluation goal achievement)
- مروری بر فرآیند پرستاری (Review nursing process)
۱-بررسی و شناخت
به معنی جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به تشخیص پرستاری است و باید دانست که هر گونه اطلاعاتی را که جمع آوری کنیم درست نیست، بلکه پرستار باید در جمع آوری اطلاعات مهارت داشته باشد و فقط اطلاعات مربوط را جمع آوری کند.
جمع آوری اطلاعات
- بطور کلی از طریق دو فرم تاریخچه پرستاری و بررسی وضعیت سلامت انجام می شود.
انواع داده ها
- عینی : علایم و رفتارهایی که پرستار مشاهده و بر اساس آن قضاوت می کند.
- ذهنی : اطلاعاتی که بیمار به پرستار می دهد.
انواع روش های جمع آوری داده
- مشاهده ( (Observation
- مصاحبه (Interview)
- معاینه (Examination)
- اندازه گیری (Measurement)
مهارت های لازم برای جمع آوری اطلاعات شامل:
الف- مشاهده: تمرین و تکرار
ب – مصاحبه:
- گوش کنید و سئوال کنید.
- مشاهده کنید و تفسیر کنید.
- اطلاعات بدست آمده را با هم ترکیب کنید.
- اطلاعات را ثبت کنید.
ج – به کار بردن قدرت تعقل (Wisdom )، قضاوت (Judgment )، حضور ذهن (Tact ) و استفاده از تجارب خود.
تجزیه و تحلیل اطلاعات
این مرحله به منظور سازمان دادن به اطلاعات، پیدا کردن تناقض ها و درک اطلاعات از طریق مرور و تفسیر اطلاعات انجام می شود.
مروری بر اطلاعات به تفسیر اطلاعات
شناخت مشکل
تشخیص پرستاری
تشخیص پرستاری مشکل بالفعل و یا بالقوه بیمار است و برای حل، کاهش یا سازش بیمار ضرورت دارد.
بالفعل: موجود(Present)
انواع تشخیص های پرستاری بالقوه: احتمالی (Potential)
ممکن : Tentative or possible
تشخیص پرستاری
نحوه نگارش انواع تشخیص های پرستاری:
- باید دقت نمود که تشخیص ذکر شده مختصر، اختصاصی، مربوط به یک مشکل و با توجه به اطلاعات به دست آمده باشد.
مراحل فرآیند پرستاری (برنامه ریزی) از طریق رابطه زیر نشان داده می شود :
- تعیین اولویت ها به تعیین اهداف + برنامه تدابیر پرستاری
تعیین اولویت ها
منظور این نیست که یک مشکل به طور کامل حل شود بدون اینکه مشکلات دیگر در نظر گرفته نشوند اما باید موارد زیر را در نظر گرفت:
- نیازهای حیاتی
- مشکلاتی که بیمار اظهار می کند
- نکات ضروری
- مشکلات بالقوه
- منابع قابل دسترس، پرسنل و زمان مورد نیاز
تعیین اهداف
در واقع منظور از هدف، نتایج مراقبت پرستاری با تغییر در وضعیت سلامت بیمار یا عملکرد اوست.
انواع هدف:
- کوتاه مدت ( مراقبت های ویژه، اورژانس و ریکاوری)
- بلند مدت (پیشگویی برای مددجو)
معیار تعیین هدف: رفتار بیمار + معیار انجام دادن کار به زمان به موقعیت
برنامه تدابیر پرستاری
این مرحله با توجه به اولویت های تعیین شده و اهداف در نظر گرفته شده طراحی می شود. در واقع در نظر گرفته می شود چه فعالیتی، چه وقت، چه مدت و چگونه باید انجام شود. همچنین تاریخ و زمان انجام فعالیت ها هم باید قید گردد.
مراحل فرآیند پرستاری (اجرای تدابیر پرستاری)
به اجرای دسته ای از فعالیت های اختصاصی که برای کمک به بیمار طرح ریزی شده و به منظور رسیدن به هدف انجام می شود، اجرای تدابیر پرستاری گویند.
مراحل فرآیند پرستاری (ارزشیابی)
تعیین واکنش بیمار نسبت به تدابیر پرستاری از طریق ارزشیابی دستیابی به هدف به نشان داده می شود.
مروری بر فرآیند پرستاری
- چه مراقبت هایی انجام شده است.
- اطلاع از کیفیت مراقبت (مروری بر گزارشات بیمار و مقایسه با استانداردها راهی برای بررسی کیفیت مراقبت های انجام شده است
- منبعی برای تحقیق
- مورد استفاده دیگران بودن
مزیت فرآیند پرستاری
برای پرستاران:
- اطمینان و اعتماد
- رضایت شغلی
- رشد و پیشرفت حرفه پرستاری
- تعیین استانداردهایی برای پرستاری بالینی
برای بیماران:
- شرکت بیمار در مراقبت از خود
- تداوم مراقبت ها
- افزایش کیفیت مراقبت های انجام شده
استرس چیست؟
استرس به معنی فشار زیادی و اضافی است که به یکی از بافت های بدن وارد می شود و آن را مجبور به عکس العمل میکند. استرس پاسخ و واکنش روانی و جسمی به یک تهدید، حادثه و تغییر واقعی یا تصور فرد می باشد و سبب تغییر در حالت سازگاری و تعادل پویای بدن شده و توازن محیط داخلی بدن را به هم می زند.
استرسور چیست؟
به تهدید، حادثه و تغییر استرسور گفته می شود و یک رویداد با یک موقعیت داخلی یا خارجی است که توانایی ایجاد تغییرات فیزیولوژیک، روانی یا رفتاری را در شخص دارد.
- استرسورهای داخلی: افکار، باورها و نگرش ها
- استرسورهای خارجی: از دست دادن، یک حادثه ناگوار، تغییر
استرسور به شکل های متفاوتی طبقه بندی می شوند:
- فیزیکی
- فیزیولوژیکی
- روانی اجتماعی
- انواع استرسورها
- مواد عفونی
۱- فیزیکی:
- ویروس ها
- گرما
- سرما
- باکتری ها
- مواد شیمایی ( داروها، الکل، سموم )
- قارچ ها
- درد
- خستگی
۲- فیزیولوژیک:
- عدم توازن مواد غذایی
- هیپوکسی
- نقص سیستم ایمنی
- بیماری های ژنتیک
- انواع استرسورها
۳-روانی – اجتماعی:
- ترس از عدم قبولی در امتحان نرسیدن به امتحان یا کلاس
- از دست دادن کار
- انتظار دریافت پاسخ های آزمایش ها پزشکی
برخی تنش زاها به دنبال گذر از یک مرحله زندگی به مرحله دیگر رخ می دهد:
- بلوغ
- ازدواج
- بچه دار شدن
- بازنشستگی
تقسیم بندی از نظر عمق حادثه
تقسیم بندی دیگر به ۳ گروه تقسیم می شود:
جرو بحث ها و دردسرهای روزانه:
- گرفتار شدن در ترافیک
- Ø جر و بحث روزمره با همسر یا همکار
- خراب شدن و از کارفتادن کامپیوتر
- به تنهایی مخرب و زیان آور نیستند به دلیل آثار تراکمی در طی زمان بیش از یک رویداد عمده بر سلامتی اثر دارند
- اثرات: پرفشاری خون تپش قلب و …
رویدادهای پیچیده و عمده برای گروههای بزرگ:
- جنگ
- سیل، زلزله و بلایای طبیعی
- به دو طریق اثر دارد:
- مستقیم در محل حادثه
- غیر مستقیم از طریق پخش در اخبار
- تغییرات جمعیت شناختی و اقتصادی پدید آمده در جامعه به عنوان تنش زا عمل می کنند.
- فشار حاصل از تنش بستگی دارد به:
- تغییرات به وجود آمده
- – سرعت ایجاد تغییرات
تنش زاهای نادر برای گروههای کوچک:
- شامل رویدادهای زندگی: مرگ، تولد ، ازدواج، بازنشستگی، طلاق و …
- شامل بحران های روانی اجتماعی است که در مراحل مختلف زندگی روی می دهد تنش زاهای مزمن و مداوم را نیز شامل می شود: ناتوانی جسمی نقص دائمی مشکلات نگهداری از یک سالمند
تنش زاها بر حسب دوره تداوم
- تنش زاهای حاد و کوتاه مدت: آمادگی برای امتحان نهایی
- توالی تنش زا: یک دسته از تنش زاها که به دنبال یک حادثه اولیه رخ می دهد: مثل طلاق
- تنش زاهای مزمن ومتناوب: جروبحث های روزانه
- تنش زاهای مزمن و مداوم: بیماری مزمن، فقر و ناتوانی
دیدگاه و تقسیم بندی فریمن (Freeman)
۱- محرومیت زاها:
محرومیت از فاکتورهای مورد نیاز غذا، آب ، ویتامین و کمبود اکسیژن
ایزولاسیون
محرومیت از والدین (محبت)
2- افزایش بار: استفاده در افراط هر چیزی یا در معرض هر چیز به حد افراطی قرار گرفتن: پرخوری – افزایش جمعیت – گرما – سر و صدای زیاد
3- دگرگونی: مسافرت ، تغییر محل زندگی، ازدواج ، تولد
4-عدم تحمل: آلرژیک ، مسمومیت ، محیط ناخوشایند کار
سطوح استرس
استرس مثبت:
- استرس مثبت زمانی اتفاق می افتد که سطح استرس به اندازه ای بالا باشد که انگیزه کافی جهت انجام کارها ایجاد نماید.
استرس منفی:
- دیسترس یا استرس منفی زمانی اتفاق می افتد که سطح استرس خیلی بالا یا خیلی پایین است و بدن و/یا ذهن شروع به پاسخ منفی به استرسور می نماید.
استرس و مفاهیم
سلیه، پایه گذار پژوهشهای علمی درباره استرس و اولین کسی که رابطه بین استرس و بیماریها را دقیقا توجیه نمود.
تئوری استرس سلیه: در این تئوری تشریح شد که چگونه تعادل حیاتی از هم پاشیده میشود و واکنش استرس تحت شرایط جدید آشکار می گردد که همان واکنش کلی سازگاری یا GAS می باشد. سلیه در تحقیقات خود نشان داد که ارگانیسم تحت فشار به مبارزه و یا فرار مبادرت می ورزد. اگر فشار شدید باشد منجر به تغییرات شدید و دراز مدت از جمله فشار خون بالا، تصلب شرایین و … میشود
سازگاری Adaptation
سازگاری انطباق با تغییر است، به نحوی که فرد به وضعیت تعادل پویا باز گردد و توانایی برای رفع نیازهای جدید را به دست آورد. فرآیند ثابت و دائمی و پویا که در طول زندگی رخ می دهد و شروع آن با تولد و پایان آن با مرگ همراه است. سازگاری فرآیندی مداوم و پایدار است که مستلزم ایجاد یک تغییر در ساختمان، وظیفه ورفتار است.
سازگاری بستگی دارد به:
- انواع تنش زاهایی که فرد با آن مواجه شده
- میزان تناسب بین مهارت ها و قابلیت های فرد با شرایط جدید
- نوع حمایت های اجتماعی
سندرم های سازگاری:
- سندرم سازگاری عمومی
- سندرم سازگاری موضعی
- سندرم سازگاری عمومی
اخطار یا هشدار ALARM STAGE: همزمان با تجربه یک حادثه استرس زا، تغییراتی در بدن اتفاق می افتد.
این تجربه با ادراک، تعادل طبیعی بدن را مختل می کند و بلافاصله بدن شروع به واکنش به عامل استرس زا می نماید
اخطار یک واکنش دفاعی و التهابی و خود محدود شونده است
مثال:
- قلبی: افزایش ضربان قلب
- تنفسی: افزایش تعداد تنفس
- پوست: کاهش درجه حرارت
- هورمونی: افزایش تحریک غدد آدرنال
مقاومت RESISTANCE STAGE
در طول این مرحله، بدن سعی می کند برای مقابله و یا انطباق با عوامل استرس زا هر گونه آسیب به دلیل این عوامل را بهبود بخشد. دوستان، خانواده و با همکاران ممکن است تغییرات بدن را قبل از خود فرد متوجه آن شوند. سازگاری با تنش زا حاصل می شود فعالیت کورتیزول هنوز بالاست
مثال:
- شاخص های رفتاری شامل: فقدان تمایل به خانواده، مدرسه، کار یا زندگی به طور کلی، تغییر در
- عادات غذا خوردن، پرخوابی، خشم و خستگی
- شاخص های شناختی شامل: حل مشکل ضعیف، گیجی، کابوس و افزایش هوشیاری
فرسودگی یا خستگی EXHAUSTION STAGE:
در طول این مرحله عوامل استرسور به صورت مؤثر مدیریت نمی شود و جسم و ذهن قادر به ترمیم آسیب نیست و با تداوم استرس ایجاد می گردد.
فعالیت غدد درون ریز آغاز می گردد و بر سیستم های بدن اثرات زیان بار دارد. به خصوص بر روی:
- گردش خون
- سیستم ایمنی
- گوارش
مثال ها:
- اختلالات گوارشی
- سردرد
- تنش
- بی خوابی
- بداخلاقی
سندرم سازگاری موضعی: شامل فرآیند ترمیمی و پاسخ التهابی در محل بافت صدمه دیده است. در صدمات سطحی و کوچک ایجاد می شود مثل درماتیت تماسی در صورت زیاد شدید بودن آسیب موضعی سندرم سازگاری عمومی نیز فعال می شود
