معرفی رشته پرستاری

رشته پرستاری جزو رشته های بسیار سخت، اما در عین حال محبوب محسوب می شود. شمار علاقه مندان به این رشته روز به روز درحال افزایش است و هر ساله داوطلبان گروه علوم تجربی برای کسب رتبه ی قبولی در این رشته تلاش می کنند. محبوبیت روزافزون رشته پرستاری موجب شده که متقاضیانی که رتبه قبولی در این رشته را کسب نمی کنند،  باز هم بدنبال تحصیل در رشته پرستاری بدون کنکور باشند.

این رشته جزوی از شاخه ی علوم پزشکی می باشد که  مهمترین وظیفه آن مراقبت و نگهداری از بیماران می باشد. لازم به ذکر است که تعریف پرستاری همانند گذشته نیست، زیرا با پیشرفت علم و فناوری پرستاری به عنوان یک شغل رسمی  محسوب می شود که نیاز به مدرک تحصیلی معتبر دارد و مراقبت از بیمار تنها یکی از وظایف پرستار محسوب می شود.

همچنین از لحاظ ارزش، ارزش یک پرستار هم سطح و هم رده با یک پزشک است. زیرا یک بیمار با پرستار بیشترین تعامل و ارتباط را در بیمارستان دارد و اگر بیمار از پرستار رضایت داشته باشد. به منزله رضایت وی از بیمارستان است.

در کادر پزشکی، پرستاران به عنوان  مهم ترین عضو این کادر محسوب میشوند که به جز نقش حمایتی و درمانی، نقش مدیریتی و مشاوره ای و … را به عهده می گیرند. پرستاران نقش ها و وظایف بسیاری در بیمارستان دارند که میخواهیم چند مورد از آن را به صورت خلاصه بیان کنیم:

وظایف پرستار

• یکی از وظایف پرستار این است که به پزشک و سایر اعضای بیمارستان کمک کند. و با بخش های مختلف بیمارستان همکاری داشته باشد.
• از بیماران مراقبت کند و کار های تزریقاتی، پانسمان زخم بیمار و تمیز کردن را انجام دهد.
• گزارشات پرستاری خود را به موقع ارائه دهد.
• طبق دستورات پزشک معالج، دارو های بیمار را به موقع بدهد.
• عادت هایی همچون عادت غذایی یا دارویی را در بیمار تصحیح  کند.
• مشخصات بیماران را در پرونده پزشکی آن ها ثبت کند.

نقش های پرستار

• به منظور یادگیری سایر پرستاران در زمینه مراقبت و نگهداری از بیماران، به این افراد آموزش  دهد.
• خواسته های بیمار و نیاز های وی را به خانواده بیمار منتقل کند.
• بر کار گروه پرستاری نظارت کند و آن  ها را کنترل نماید و مشکلات بخش خود را بررسی کند.

تاریخچه پرستاری:

در قرن نوزدهم میلادی، پرستاری در بریتانیا و آلمان به صورت مدرن آغاز شد. و در کل دنیا از جمله ایران گسترش پیدا کرد. در سال ۱۲۹۴ هجری شمسی، مدرسه پرستاری در شهر ارومیه تاسیس شد. و این ایده به سایر شهر های ایران گسترش پیدا کرد. در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی، صنف پرستاران مصوب کرد. که داوطلبان با مدرک دیپلم، در دوره ی سه ساله ی پرستاری پذیرش شوند. و ارزش مدرک پرستاری برابر با ارزش مدرک لیسانس گردید.

وزارت علوم در سال ۱۳۵۴، دوره ی لیسانس پرستاری را تصویب کرد. و مدت زمان این دوره را ۴ ساله تعیین کرد. همچنین دانشکده ی پرستاری در سال ۱۳۶۵ تشکیل شد و توسعه ی فراوانی یافت. در  سال  ۱۳۷۳ هجری شمسی، برنامه کارشناسی در رشته پرستاری تدوین شد و یک سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۴ این برنامه توسط شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی، در وزارت بهداشت تصویب شد.

مرتضی حسن پور به عنوان اولین پرستار مرد و فاطمه توانایی به عنوان اولین پرستار زن، مدرک دانشگاهی پرستاری  در ایران کسب کرده بودند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و همچنین مقطع دکترا در رشته پرستاری وجود دارد. که این مهمترین نقطه قوت این رشته ی تحصیلی است.

دروس دانشگاهی رشته پرستاری

در مقطع کارشناسی، تعداد واحد های درسی ۱۳۰ واحد می باشد که دروس عمومی  ۳۴ واحد، دروس پایه ۱۵ واحد، دروس تخصصی ۵۴ واحد، دروس کارآموزی ۱۸ واحد و دروس کارآموزی در عرصه، ۲۱ واحد از تعداد کل واحد ها را تشکیل می دهند. مدت زمان  تحصیل این مقطع حداقل ۴سال و حداکثر ۵  سال می  باشد.  همچنین  در مقاطع کارشناسی  ارشد و دکترا  میتوان ادامه تحصیل  داد.

تقسیم  بندی دروس رشته ی تحصیلی پرستاری به دو گروه علوم تخصصی  و علوم پایه انجام می  شود که به شرح زیر است :

دروس تخصصی که شامل مواردی مانند: پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری مادران و نوزادان، پرستاری بهداشت، بیماری های داخلی، اخلاق پرستاری، بیماری ها و پرستاری های  مربوط به آن، پرستاری در فوریت، تغذیه  و تغذیه درمانی، اپیدمیولوژی، پرستاری بزرگسالان و سالمندان، پرستاری اورژانس در بحران ها، مراقبت های پرستاری در خانه و … می باشد.

و دروس پایه شامل مواردی مانند: میکروب شناسی، انگل شناسی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ایمونولوژی. آمار حیاتی مقدماتی و فناوری اطلاعات در پرستاری می باشد.

چارت کامل دروس مقطع کارشناسی رشته پرستاری به شرح زیر است:

مهارت های لازم در رشته پرستاری 

پرستار به عنوان شخصی که بیشترین تعامل را با بیماران و همراهان آن ها دارد. باید از لحاظ جسمانی و روانی در سلامت کامل باشد. زیرا سلامتی، لازمه شغل پرستاری است. او باید در حرفه ی خود صبر و  حوصله به خرج دهد و با  علاقه ی  زیاد کار خود را انجام دهد و عاشق خدمت به مردم باشد. داشتن شخصیتی دقیق و منظم برای یک پرستار لازم است، زیرا نظم، پایه و اساس این رشته است.

همچنین یک پرستار باید بر روح و روان خود تسلط کامل  داشته باشد تا در بحرانی ترین شرایط بتواند رفتار مناسب و خوبی با بیماران و همراهان آن ها داشته باشد. باید توجه داشته باشید که  کوچکترین مشکلات جسمانی مانند لکنت زبان یا لرزش دست، از کارایی پرستار کم می کند پس لازم است که دانشجویان رشته پرستاری، دارای سلامت کامل جسمانی باشند. پرستار باید برای بهبود بهداشت، پیشگیری از بیماری ها و تسکین درد بیمار، وظایف خود را  به درستی انجام دهد زیرا شغل پرستاری، ریشه در انسانیت  دارد.

همچنین  افراد متقاضی رشته پرستاری باید تسلط کافی بر روی دروس دبیرستان از جمله شیمی، زیست و حتی زبان انگلیسی داشته باشند، زیرا برای به روز بودن و استفاده از منابع علمی، ضروری است که مسلط به زبان انگلیسی باشند.

مزایای رشته پرستاری

رشته  پرستاری به عنوان یک رشته ی پر مخاطب مزایای فراوانی دارد که می تواند شما را به انتخاب این رشته و تحمل سختی های آن مجاب کند. برای کسانی که از رشته پرستاری فارغ التحصیل می شوند همیشه کار وجود دارد و حقوق دریافتی آن ها هم کم نیست، زیرا معضل کمبود  کار و حقوق پایین در بسیاری از رشته ها وجود دارد. پس قطعا این مزیت بزرگی برای فارغ التحصیلان رشته پرستاری می باشد.

از لحاظ بازار کار، رشته پرستاری تنوع بسیاری دارد زیرا یک پرستار هم می تواند در بیمارستان فعالیت کند. هم در منزل بیماران یا سالمندان به صورت خصوصی. یک پرستار می تواند محل کار خود را به عنوان آینده کاری خود انتخاب کند. این محل ها  شامل بیمارستان ها، ادارات و سازمان های پرستاری، کلینیک ها و پاراکلینیک ها می باشند. همچنین یک پرستار می تواند به عنوان یک مربی در دانشکده ها فعالیت کند.

معایب رشته پرستاری

متقاضیان این رشته، عموما با دیدگاهی مثبت دنبال این رشته می روند. اما باید بدانند که شغل پرستاری جزو مشاغل سخت و پر زحمت محسوب می شود. مواردی همچون، شیفتی بودن، مزایای پایین به نسبت حجم کار، فشار روحی ناشی از سروکله زدن با بیماران، بروز صدمات جسمی، توقع بالای بیماران از آن ها و … موجب می شود تا وظایف یک پرستار پر از استرس و فشار باشد.

همچنین کمبود نیرو در این شغل موجب شده تا پرستاران نتوانند زودتر از موعد  بازنشسته شوند. متاسفانه به دلیل حجم کار و کمبود وقت در شغل پرستاری، بسیاری از افراد شاغل ترجیح میدهند که متاهل نشوند. به همین خاطر است که علاقه، به عنوان شرط اصلی انتخاب این شغل می باشد.

بازار کار رشته پرستاری

به دلیل نیاز افراد جامعه به خدمات درمانی و بهداشتی و همچنین به دلیل افزایش تعداد تخت های بیمارستان ها، اکثر کشور های دنیا، از جمله ایران، به پرستاران تحصیل کرده احتیاج دارند. زیرا در سیستم های درمانی خود با کمبود این افراد مواجه هستند.

همچنین به دلیل سختی کار رشته پرستاری، در بعضی کشور ها میزان متقاضیان این رشته کمتر شده است تا باعث شود نیاز به  نیروی پرستاری افزایش یابد. رشته پرستاری در ایران نیز یک فرصت شغلی مناسب محسوب میشود که  درآمد مناسبی دارد. اکثر پرستاران در حین گذراندن دوره ی دانشجویی، می توانند مشغول به کار شوند و پس از فارغ التحصیلی، قادر خواهند بود به عنوان  نیروی انسانی در بیمارستان ها مشغول به کار شوند.

یکی از مراکزی که متقاضی جذب نیروی پرستاری می باشد، مراکز درمانی و بیمارستان های خصوصی هستند. در این مراکز پرستاران علاوه بر استخدام شدن، میتوانند به صورت شیفت های اضافه فعالیت کنند. به تازگی قانونی تصویب شده است. که طبق آن پرستاران اجازه دارند از بیماران دیابتی یا دارای اختلالات مغزی و حرکتی در منزل آن ها مراقبت کنند. همچنین بخشی از هزینه های مراقبت را، بیمه سلامت پرداخت خواهد کرد. همین موضوع  باعث بهبود شرایط پرستاران و گسترش فعالیت  آن ها در جامعه شده است.

پتانسیل درآمدی رشته ی پرستاری

میزان درآمد رشته ی پرستاری، وضعیت بهتری در مقایسه با سایر رشته های  گروه پزشکی و حتی  پیراپزشکی دارد. در حال حاضر در مقطع کارشناسی ارشد، رشته پرستاری تنها رشته ای است که عضو هیئت علمی می پذیرد.

پرستاران در مقطع  دکترا، پس از تایید صلاحیت از لحاظ علمی و عمومی، می توانند به عضویت هیئت علمی در دانشگاه های علوم پزشکی و دانشگاه آزاد در بیایند و حقوق و مزایای زیادی دریافت کنند. در کل مسیر پیشرفت و ترقی در این رشته و رسیدن به درجات بالاتر، نسبت به سایر رشته ها بیشتر است.

مهارت های فردی

علاوه بر این که باید در مورد مهارت های تخصصی این رشته آشنا باشید. لازم است با مهارت های فردی آن هم آشنا شوید. حقیقتا مهارت های فردی هستند که شخص را از سایر رقبا متمایز می کند و در بسیاری از زمینه  ها و موقعیت های شغلی موجب موفقیت شخص می شوند. مهارت های فردی موجب تعامل بهتر شخص در محیط های کاری خواهد شد که عموما  آن را  با  نام «مهارت های نرم» میشناسند. بنابراین پیشنهاد می شود که افراد در زمینه مهارت فردی شناخت خود را با آموزش بیشتر کنند.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد و دکترا

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد شامل: روان پرستاری، پرستاری ویژه بهداشت، مدیریت داخلی، جراحی، اطفال

و این رشته در مقطع دکتری حدود ۵۰ نفر پذیرش دارند و دانشجوها با توجه به علاقه خود و همچنین نیاز جامعه گرایش اصلی خود را در این مقطع مشخص می کنند.

توجه داشته باشید که با در نظر گرفتن تحصیلات و سابقه کاری پرستار، او می تواند در پست های مختلف بیمارستان اعم از سرپرستار، پرستار شیفت، ریاست پرستاری، سوپروایزر بالینی و … فعالیت کند.