مراحل معاینه چشم پزشکی

گرفتن شرح حال

در این قسمت چشم پزشک از سابقه بیماری های چشمی، زمان آخرین معاینه ی چشم پزشکی و شکایات احتمالی بینائی از فرد سوال خواهد کرد. همچنین او درمورد شغل، سرگرمی ها و تفریحات و در مورد سابقه ی خانوادگی بیماری های چشمی پرسش هایی را مطرح خواهد کرد .

سنجش (حدت بینائی)

 این آزمون جهت تعیین میزان وضوح بیماری توسط تابلوی اسنلن (Snellen chart) که در فاصله ی ۲۰ فوتی (۶ متری) بیمار قرار گرفته است صورت می گیرد که حاوی حروف و اعداد در اندازه های مختلف است.

حرکات چشمی

 چشم پزشک از فرد می خواهد که به یک هدف نزدیک ( معمولاً انگشت دست او ) نگاه کرده و حرکت انگشت دست یا خودکار را دنبال کند. این آزمایش قابلیت حرکت چشمان را ارزیابی می کند. در اختلالات اعصاب چشمی که به عضلات چشم عصب دهی می کند و یا در صورت وجود مشکل در خود عضلات چشم، این حرکات مختل می شوند .

ارزیابی مردمک

 در این آزمایش یک منبع نورانی به چشم تابانده می شود تا واکنش مردمک به نور سنجیده شود .

آزمون پوشاندن چشم

 این آزمون برای ارزیابی عمل کرد هم زمان دو چشم با یک دیگر انجام می شود. در این آزمایش از فرد خواسته می شود که در صورتی که دارای عیوب انکساری است عینک مخصوص خود را به چشم زده و سپس به یک نقطه ی دور در روی چارت حروف ثابت نگاه کند. سپس چشم پزشک یکی از چشمان فرد را می پوشاند. اگر چشم برای ثابت ماندن بر روی نقطه ی مورد نظر حرکت کند یعنی از آن چشم استفاده نمی شود و این می تواند نشانه ای از استرابیسم (لوچی) و یا تنبلی چشم باشد.

برای تکرار آزمایش برای چشم دیگر چشم پزشک پس از برداشتن پوشش از چشم اول چند ثانیه ای صبر می کند تا تعادل برقرار شود و سپس آزمایش را با چشم دیگر تکرار می کند. اگر چشمی که پوشش از روی آن برداشته شده حرکت کند، این حالت Phoria نامیده می شود و به این معناست که هر دو چشم در هنگام استراحت به سمت نقطه ی هدف نگاه نمی کنند بنابراین فرد باید سعی کند که هر دو چشم را بر روی یک نقطه ثابت نگاه دارد که این مسئله می تواند در چشم ایجاد فشار کرده (Eye strain) و در نهایت باعث سردرد شود .

آزمون بررسی تطابق

 هدف از انجام این آزمایش، سنجش توانایی چشمان برای انجام تطابق است. چشم پزشک از فرد می خواهد که به یک نقطه ی نزدیک نگاه کند و سپس این هدف را تا بینی نزدیک و نزدیک تر می کند و از فرد می خواهد اولین باری که آن را به صورت دو شی مجزا می بینید اطلاع دهد.

افتالموسکوپی (Ophthalmoscopy)

 افتالموسکوپابزاری است که برای معاینه ی انتهای چشم به کار می‌رود و برای ارزیابی سلامت شبکیه و زجاجیه ی چشم ابزاری مهم است. در معاینه ی انتهای چشم با افتالموسکوپ، تورم دیسک اپتیک یا  Papilledemaبه ویژه در بیماران مبتلا به سردرد، علامتی کلیدی به‌شمار می‌آید. این علامت می‌تواند نشانگر افزایش در فشار درون جمجمه (Intra Cranial Pressure, ICP) به دلیل عواملی مانند ازدیاد غیرعادی مایع درون مغزی، افزایش خوش خیم فشار درون جمجمه، یا تومور مغز باشد. معاینات منظم چشم توسط افتالموسکوپ در بیماران مبتلا به دیابت(هر ۶ ماه تا ۱ سال) برای تشخیص زودهنگام رتینوپاتی دیابتی اهمیت خاصی دارد. در فشار خون بالای شریانی، تغییرات شبکیه چشم در اثرفشار خون بالا می‌تواند نشانگرتغییرات مشابه در عروق مغزی بوده و در پیش‌بینی حوادث عروق مغزی  مانند سکته ی مغزی به کار آید.

دو نوع عمده افتالموسکوپ وجود دارد:

• افتالموسکوپ مستقیم: این ابزار به اندازه یک چراغ قوه کوچک است که با عدسی ‌های تعبیه شده در آن تا حدود ۱۵ برابر توان بزرگنمایی دارد. این نوع افتالموسکوپ اغلب در طی یک معاینه فیزیکی معمول استفاده می‌شود.
• افتالموسکوپ غیرمستقیم: این ابزار از دو بخش تشکیل شده‌است. بخش نخست یک منبع نور متصل به یک پیشانی بند است. بخش دیگر یک عدسی دستی کوچک می‌باشد که در افتالموسکوپی غیرمستقیم مورد نیاز است. افتالموسکوپ غیرمستقیم نمایش وسیع تری از داخل چشم را امکان‌پذیر می‌کند و بیشتر برای مشاهده محیطی شبکیه استفاده می‌شود.

آزمون تشخیص رنگ ایشیهارا (Ishihara)

 برای تشخیص کور رنگی و با استفاده از دایره هایی دارای اعداد با رنگ اصلی و اعداد یا اشکال با رنگ زمینه صورت می گیرد و بیمار با ناتوانی تشخیص رنگ در این آزمون مردود خواهد شد.

شبکه ی آمسلر (Amsler)

 آزمایشی است که غالباً برای بیماران با انحطاط ماکولا مورد استفاده قرار می گیرد. این ابزار دارای یک شبکه ی هندسی متشکل از مربع است. این شبکه باید توسط بیمارانی که عینک طبیعی مطالعه به چشم دارند مرور شود. هر چشم به صورت جداگانه آزمایش می گردد. به بیمار آموزش داده می شود که روی نقطه ثابت مرکزی شبکه تمرکز نماید و در صورت بروز هر نوع انحرافی آن را گزارش کند. در بیمارانی که مشکلات ماکولا دارند ممکن است بعضی از مربع ها محو شوند یا اینکه خطوط آن ها در هم بریزد.

آنژیوگرافی فلورسئین (Fluorscein Angiography)

 برای تشخیص ادم ماکولا و ثبت رشدغیرطبیعی عروق در مشیمیه و انحطاط ماکولا با تزرذیق ماده ی فلوئوروسنت در عروق شبکیه انجام می شود.

تونومتری (Tonometry)

روشی برای اندازه گیری فشار درون چشم است.

گونیوسکوپی (Gonioscopy)

 روشی برای تعیین زاویه ی اتاق قدامی و مشخص کردن ناهنجاری هاست.

برای مشاهده متن کامل به نرم افزار آموزش جامع پرستاری مرهم مراجعه نمایید.